Hoeveel vrije dagen per jaar
Iedere werknemer heeft bij een werkweek van 40 uur recht op 20 vakantiedagen. Dit zijn de wettelijke dagen. Bij parttimers worden de vakantiedagen naar rato berekend. Iemand die vier dagen werkt, heeft bijvoorbeeld recht op 4/5 x 20 = 16 wettelijke dagen.
In een CAO is vaak geregeld dat werknemers recht hebben op extra vrije dagen, de bovenwettelijke dagen.
Hoe lang zijn vakantiedagen ‘houdbaar’
Voorheen mocht de werknemer de vakantiedagen 5 jaar lang ‘meenemen’. Sinds 1 januari 2012 is deze verjaringstermijn voor de wettelijke dagen teruggebracht naar 6 maanden. Dit komt er op neer dat de dagen die in 2013 opgebouwd zijn, vóór 1 juli 2014 opgenomen moeten zijn, anders vervallen ze.
De dagen die opgebouwd zijn vóór 2012 hebben nog een verjaringstermijn van 5 jaar. Dit geldt ook voor de bovenwettelijke dagen.
Als het niet lukt om de dagen binnen de termijn op te nemen
Als de werknemer redelijkerwijs niet alle wettelijke dagen kon opnemen, wordt de verjaringstermijn 5 jaar. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij ziekte of zwangerschap. Maar ook personeelskrapte of een piek in de werkzaamheden kunnen een oorzaak zijn. De werknemer moet zelf aannemelijk kunnen maken dat hij of zij de vakantiedagen niet op kon nemen.
Vakantie en ziekte
Bij (langdurige) ziekte gaat de opbouw van vakantiedagen gewoon door. Maar wanneer iemand niet beschikbaar hoeft te zijn voor controle-bezoeken aan de bedrijfsarts of UWV of wanneer een medewerker moet uitrusten van de re-integratie, kunnen vakantiedagen worden opgenomen. Voorheen lag het aan de afspraak tussen werkgever en werknemer hoeveel vakantiedagen er werden afgeschreven tijdens ziekte. Nu regelt de wet dat gebruikte vakantiedagen volledig worden afgeschreven. Voor de gedeeltelijk arbeidsongeschikte medewerker betekent dit dat bij opname van vakantie voor de volledige arbeidsduur vakantie moet worden opgenomen. Kortom: volledige opbouw = volledig gebruiken.
De verplichting van de werkgever om medewerkers in de gelegenheid te stellen om zijn wettelijk vakantiedagen op te nemen geldt onder de nieuwe wetgeving ook voor zieke werknemers. Doordat de zieke werknemer per 1 januari 2012 volledig verlof opbouwt gedurende de ziekteperiode, is het logisch dat als de medewerker wordt vrijgesteld van zijn re-integratieverplichtingen hij daarvoor vakantieverlof dient op te nemen.
Werkgever en werknemer kunnen (bijvoorbeeld in een CAO) onderlinge afspraken maken over de bovenwettelijke dagen. Er kan bijvoorbeeld afgesproken zijn dat deze vervallen bij langdurige ziekte.
Afspraken zijn mogelijk
Afwijken van de wettelijke regel (collectief of individueel) is mogelijk, maar dit mag niet in het nadeel van de werknemer zijn.
Administratie
Het bijhouden van de vakantiedagen wordt lastiger door de verschillende verjaringstermijnen. Om problemen achteraf te voorkomen, is het van belang om een goede urenadministratie bij te houden en die ook regelmatig af te stemmen.
Hans van der Knijff CB
